Όπως φαίνεται από καθημερινή εμπειρική παρατήρηση γύρω μας, το μεγάλο στοίχημα της εποχής μας δεν είναι η τεχνολογική κι η επιστημονική πρόοδος, αλλά επί της ουσίας η μεταφορά των επιστημονικών κατακτήσεων στα λαϊκά στρώματα. Πρόκειται για μία σημαντική άγνοια επί των κατακτήσεων στο χώρο της επιστήμης κατά τις τελευταίες δεκαετίες που συχνά οδηγεί στη μισαλλοδοξία και την οπισθοδρόμηση, σε λάθη εκτίμησης και παρερμηνείες. Η άγνοια αυτή όμως λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας στην κοινωνική ανάπτυξη, εμποδίζει ως τροχοπέδη την εξέλιξη της εθνικής κοινότητας.
Η άγνοια όμως οδηγεί στη μισαλλοδοξία και το φόβο καιο φόβος πάντα ξεκινάει από την άγνοια (Ralph Waldo Emerson). Κλειδώνει την κρίση σε επικίνδυνες και δογματικές ατραπούς. Κι ας μην ξεχνάμε ότι σε τελική ανάλυση ο φανατισμός είναι η πεποίθηση της άγνοιας (Μάλκιν Γ΄). Ο φανατισμός είναι ο μόνος τρόπος έκφρασης ανθρώπων που δεν αναπτύσσουν λογικά στηριγμένα επιχειρήματα και εκτονώνουν, στην ουσία, τις φοβίες και τις ανασφάλειες που καλλιεργεί η ύπνωση της λογικής σκέψης στο βωμό της αφοσίωσης στη μαλθακότητα της εύκολης ζωής, του εύκολου πλουτισμού με αμφίβολης αξίας υλικά αγαθά και ευκολίες που αλλοτριώνουν την ψυχή και το νου. Η καλλιεργημένη και εκπορευόμενη άγνοια οδηγεί στον φανατισμό, ο φανατισμός γίνεται τρομοκρατία και τα δείγματα αυτής της τρομοκρατίας, όσο και τις πηγές της, τις βλέπουμε να αναδεικνύονται σε καθοριστικό παράγοντα της καθημερινής μας ζωής.
Αυτό για το οποίο πρέπει να οργιστούμε είναι η άγνοια που προκαλεί ρατσισμό, διακρίσεις ή λάθος θεωρήσεις της ζωής´ προσανατολίζει στο ρατσισμό και το στιγματισμό οτιδήποτε διαφέρει από τις προσωπικές απόψεις´ οδηγεί στον κοινωνικό αποκλεισμό όσων καταρρίπτουν καθεστηκυίες στάσεις κι κοινωνικές αξίες. Η αδυναμία σκέψης είναι, εξάλλου, αυτή που επιτρέπει στα στερεότυπα και στους μύθους να γίνονται πολύ πιο πειστικά σε ένα κοινωνικό διάλογο.
στο πεδίο μάχης με την κριτική σκέψη. Είναι πέπλα σκότους που εμποδίζουν το νου του ανθρώπου να σκεφτεί με καθαρότητα πνεύματος και κριτική δημιουργικότητα. Είναι σαν τοξικά αέρια που πνίγουν την ανάσα του πνεύματος, σα δηλητήριο που ομοιάζοντας με φάρμακο αντιτοξικό τελικά σκοτώνει κάθε δημιουργική σκέψη.
Η άγνοια συνδέεται με τη ρουτίνα, εχθρό κάθε τελειοποίησης (Jean-Baptiste Say). Και η άγνοια συνδέεται οξύμωρα με τη σιγουριά της γνώσης που μας μεταφέρθηκε. Κι όμως η πηγαία ανάγκη για αναζητήσεις και απαντήσεις κωλύεται από τη ρουτίνα και τη μονιμότητα των ιδεών. Μα, όλοι γνωρίζουμε ότι οι ιδέες αλλάζουν, οι στάσεις μεταβάλλονται, οι θέσεις μεταπλάθονται.
Η ομίχλη αυτή της σκέψης οδηγεί εν τέλει στη χειραγώγηση του λαού. Και βεβαίως όλα τούτα στρέφονται κατά της ίδιας της δημοκρατίας και της συμμετοχικής διαδικασίας, κατά των θεσμών, κατά του κοινωνικού βίου. Η δημοκρατία απαιτεί ένα τεκμηριωμένο εκλογικό σώμα. Εκλογείς οι οποίοι έχουν έλλειψη επαρκών γνώσεων και ισχυρής κριτικής ικανότητας θα είναι δύσκολο να ασκήσουν έλεγχο στους πολιτικούς φορείς. Η ανεπαρκής γνώση αποτρέπει την κυβέρνηση να αντανακλά τη βούληση του λαού με οποιοδήποτε ουσιαστικό τρόπο. Τέτοια αγνωσία δημιουργεί, επίσης, αμφιβολίες σχετικά με τη δημοκρατία ως μέσο για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της πλειοψηφίας. Οι εκλογείς που στερούνται επαρκών γνώσεων χειραγωγούνται από την ελίτ. Η άγνοια, λοιπόν, ποδηγετεί την κοινωνία και επιβάλλει μια δικτατορία σκοταδισμού.
για την "λυτρωτική ύπαρξη" του θείου. Η άγνοια και η συσκότιση οδηγούν τον άνθρωπο στη θρησκοληψία και τη δεισιδαιμονία. Στον στοχασμό τον οδηγεί η μάθηση, γιατί με τη μάθηση και τη γνώση ένα ισορροπημένο άτομο σίγουρα δε θα ζητήσει "θεϊκές παρεμβάσεις" για να γεμίσει τα όποια κενά του. Η επιστήμη προσπαθεί να κατανοήσει τη φύση, την κοινωνία και να αιτιολογήσει την επιστημονική γνώση.
Και η άγνοια σαφώς δεν είναι προτιμότερη από ένα λάθος. Η άγνοια είναι ο θάνατος του λάθους, γιατί το λάθος διδάσκει τη στιγμή που η άγνοια θάβει κάθε πιθανότητα βελτίωσης. Βεβαίως, και η σύγχυση δεν είναι ευτυχία. Η ευτυχία είναι εκείνων που προτιμούν για τα δικά τους συμφέροντα να μένουν φυλακισμένες στην τύφλωση οι μάζες. Η ρήση πως "ό,τι δεν ξέρουμε, δε μας βλάπτει", δεν είναι μόνο ένας παραλογισμός, αλλά αποτελεί σόφισμα. Διότι αυτό που δεν ξέρουμε εξακολουθεί να είναι πραγματικά έτσι, και αν δεν το γνωρίζουμε, μπορεί να μας βλάψει. Και αν δε μας βλάψει αυτό, τότε θα μας βλάψει η επιπολαιότητα και η φυγόπονη στάση μας. Μάς εμποδίζει να διακρίνουμε τα μελλοντικά αποτελέσματα των τωρινών μας πράξεων, και γι’ αυτό μπορεί να λειτουργούμε αυτοκαταστροφικά, κάνοντας πράγματα που υπονομεύουν την μελλοντική μας ευτυχία.
Και το όλο πρόβλημα δεν είναι απλά φιλοσοφικό ή πολιτικό. Απλώνεται σε όλες τις κοινωνικές δράσεις και τελικά ευθύνεται για την πλειοψηφία των κοινωνικών προβλημάτων.
Εξάλλου, η γνώση είναι δύναμη. Η άγνοια είναι η αιτία κάθε αποτυχίας (Βάκων). Η ειλικρίνεια και η ευθύτητα της καθαρής λογικής θα μας απαλλάξουν από τις βαριές συνέπειες που έχει η τρομοκρατία της άγνοιας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου